Cà Phê Cùng Tony

Chương 23: Bệnh Parkinson

Chương trước Chương tiếp

Thế rồi Tiến Minh cũng từ giã Seagames mà không có huy chương vàng, dù ở Đông Nam Á, anh là người luôn xếp là hạt giống thứ hai sau Lee Chong Wei của Malaysia. Trong sự nghiệp của mình, có lần Tiến Minh đứng thứ 5 thế giới. Tuy nhiên, ở các giải đấu quan trọng như Olympic, Asiad và thậm chí Seagames, anh luôn để thua các đối thủ không mấy tên tuổi. Khi báo chí và mọi người càng kỳ vọng, thì anh càng chơi dở. Nhưng lúc không ai quan tâm, anh lại chơi cực hay, có trận thắng cả Lee Chong Wei. Nếu mọi người thấu hiểu, thì sẽ thông cảm, vì một chứng bệnh cố hữu khá nặng của người Việt, là bệnh run.

Nhiều người rất tài giỏi, ăn nói giao tiếp xuất sắc, ngoại ngữ thành thạo, chuyên môn vững vàng… tuy nhiên ra đứng giữa một hội thảo quốc tế để phát biểu thì run bắn cả người, giọng nói lạc đi và nói gì thì chính bản thân họ cũng không rõ. Có lãnh đạo một doanh nghiệp cực lớn, ở trong nước thì thôi hét ra lửa, phát biểu cũng kinh lắm, hai tay chém gió phần phật, nhưng có lần đi ra nước ngoài tham dự một hội thảo CEO thì để lại một câu chuyện cười cho giới truyền thông quốc tế. Ở hội thảo đó có các chủ tịch, CEO các tập đoàn như Samsung, Sumitomo, Petronas… tham dự, rồi các hãng truyền thông như đài CNN, BBC, Reuter… cũng chĩa ống kính về, thì ông luống cuống, mặt tái nhợt khi mời lên phát biểu. Trong lúc móc tờ giấy trong quần ra để đọc, thì run quá nên đánh rơi tờ giấy, và khổ là nó chui tọt vào vào cái gầm của cái bục phát biểu. Dưới ống kính truyền hình của bao đài truyền hình lớn nhỏ khắp thế giới, hình ảnh ông chổng mông cúi xuống móc tờ giấy ra, thổi cái phù cho bớt bụi rồi thỏ thẻ đọc, thật là cảm động.

Trở lại Seagames, bóng đá U23 của Việt Nam cũng vậy. Khi gặp đối yếu hơn như Lào, Brunei… thì thôi, đá như lên đồng. Dội bom cả chục quả, làm tụi kia khóc như mưa, hẻm cho cơ hội dù một quả danh dự. Thế nhưng gặp tới đối thủ như Singapore hay Thailand, thì chân cẳng bắt đầu cuống. Ngôi sao tỷ này tỷ kia của V-League cũng chạy quanh sân như vận động viên điền kinh, cả trận chạm được bóng một lần đã là danh dự lắm. Có lúc đưa bóng vào khu vực gần khung thành đối phương rồi, cơ hội là rõ, khán giả và bình luận viên gào lên, sút đi sút đi, nhưng không, anh không vẫn không sút. Vì anh té, hai chân tự va vào nhau. Hình ảnh anh nằm sõng xoài trên vạch 16m50 thật đáng yêu.

Có lần Tony vào University of Houston-Downtown chơi, vì có đứa em họ đang hạc MBA ở đó. Nên vào nghe một buổi thuyết trình về marketing. Trong khi đứa em họ, là Việt kiều, tác phong nhanh nhẹn, nhảy lên lên mở máy chiếu, nói tự tin lưu loát, đi qua đi lại giao lưu với người nghe thì có một anh nọ, nghe nói là giảng viên ở Việt Nam qua du hạc, đứng nói mà run như bị sốt rét, cái micro lắc lư nên giọng nói lúc to lúc nhỏ. Mắt không dám nhìn ai, trình bày xong giống như hết nghĩa vụ, mắt sợ sệt nhìn quanh và hỏi có ai hỏi gì không. Nhưng may là mọi người cũng thấy anh tội quá nên cũng không hỏi gì, anh thở cái phì, mừng rỡ đóng laptop, lật đật bước xuống lớp. Mấy ổng thầy nước ngoài hay hỏi sao các bạn du hạc sinh Việt Nam bị bệnh Parkinson sớm quá nhỉ, bên kia họ chỉ mắc bệnh này khi đã xế chiều...

Cái Tony mới tới bắt chuyện với anh giảng viên. Nói ủa sao em thấy anh trình bày mà không có tự tin gì hết vậy, do vấn đề ngôn ngữ hay sao. Anh nói không, ngôn ngữ thì anh không sợ, nhưng cứ nói trước đám đông là run em à. Vì anh học hết đại học ở Việt Nam, mà giáo dục ở mình là thụ động, thầy cô đứng nói, học trò ngồi nghe. 12 năm phổ thông, 4 năm đại hạc, tức 16 năm chỉ ngồi và nghe, nên anh quen rồi. Trong khi đó ở nước ngoài, thầy vô đứng đó, có nói gì đâu. Toàn trò vây quanh, rồi hỏi, rồi nói. Thậm chí câu hỏi của trò này, thầy cô kêu trò khác trả lời. Nên thành quen, phóng viên truyền hình tới phỏng vấn một đứa học sinh của một trường trung học bất kỳ của Mỹ hay của Singapore, nó đều nói như tên bắn, nói lưu loát, đầy đủ ý, triển khai ý 1, ý 2, ý 3, tóm lại… và thank you. Cười như hoa, gương mặt tự tin. Còn lỡ phóng viên mà ra sân trường chọn phỏng vấn bất kỳ một bạn học sinh của Việt Nam hay Trung Quốc, mà không dặn trước héng, thì đứa này cười hí hí, núp sau lưng đứa kia, đùn đẩy nhau, thui mày nói đi, không tao không nói đâu, mày nói đi. Cả buổi rượt đuổi quanh sân trường cũng không bắt được đứa nào hỏi mà nó chịu nói.

Lớn lên đi làm, rùi nó cũng vậy. Lúc nào cũng đùn đẩy và cười hí hí, gãi gãi đầu, thiếu điều muốn rụng hết cả tóc.

Ngày 26/12/2013

ĐÔI LỜI TÂM SỰ VÀO NHỮNG NGÀY CUỐI NĂM

Bây giờ, báo chí nói chung, báo in lẫn báo mạng, đa phần có nội dung buồn và tiêu cực. Mở thử mục giải trí, là tin xì căng đan bầu sô, ca sĩ... Mở đến mục xã hội, thì thấy ngay tin ở tỉnh A, ngộ độc thực phẩm làm chết người, thành phố B xuất hiện hố tử thần nuốt chửng chiếc taxi, tin cảnh giác về các vụ lừa đảo… Trong phần tin quốc tế là nước này sụp cầu làm chết bao người, rồi khu vực kia trên thế giới đang nóng lên từng ngày với các tin như sắp xảy ra chiến tranh đến nơi… Trong mục thể thao là vụ mua bán độ hay chuyện lùm xùm các ngôi sao… được người viết khai thác tỉ mỉ đến độ chắc để người đọc đọc phải buột miệng chửi mới hả dạ... Lướt qua phần kinh tế, là “nhảy múa theo giá vàng và đô la, lạm phát tăng cao, nhập siêu, công ty tập đoàn này nọ phá sản, công nhân thất nghiệp”... Đọc xong thấy hết muốn làm ăn gì vì trước mặt toàn khó khăn và trở ngại. Chất lượng giáo dục, thực trạng cơ sở hạ tầng hay đạo đức của ngành y tế... được mổ xẻ với góc nhìn tiêu cực cũng khiến người dân lo lắng và hoang mang cho bản thân mình và con em mình. Thậm chí đến phần thời tiết cũng thấy tê tái cả lòng với lũ lụt, biến đổi khi hậu, triều cường, hạn hán, áp thấp, bão xa bão gần… thiên tai và cả nhân tai. Dần dần vô hình trung, cứ mỗi buổi sáng thức dậy, bên tách café, người ta mở báo điểm tin và bắt đầu lo lắng, có những lo lắng rất thật và có những lo lắng không đâu. Và cảm giác của các tin tiêu cực ấy, theo họ suốt một ngày làm việc, dẫn đến hiệu quả xã hội sẽ kém đi, vì “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Trong khi đó, lẽ ra, mọi người nên bắt đầu một ngày mới với sự phấn chấn, niềm tin và sự lạc quan... vì khi hưng phấn, năng suất lao động được tăng lên rất nhiều.

Rời khỏi tách café sáng để ra đường làm việc, thấy gì? Hình ảnh tắc đường kẹt xe, người đông đúc ồn ào giành giật nhau từng mét vuông đường, tiếng còi xe tiếng chửi bới gắt gỏng…như thể cả xã hội đang rất căng thẳng như sợi dây đàn. Căng thẳng thì nổi nóng, rồi tai nạn đâm chém xảy ra. Và người người, nhìn nhau với ánh mắt của sự nghi ngờ, không biết có thương hại nhầm người không, vì sự lừa dối gặp cũng nhiều, do báo chí nói cũng nhiều...

Cùng một cơn mưa, người tiêu cực thì sẽ bực mình vì phải đi áo mưa, người lạc quan thì nghĩ đến cây cối sẽ được xanh tươi, không khí sẽ được trong lành sau cơn mưa đó. Và một khi chúng ta không thể thay đổi được hiện tượng xảy ra với mình, tốt nhất là nhìn nó bằng ánh mắt tích cực. Chúng ta không ngăn được tuyết rơi ở Sapa thì hãy lên đấy nhìn ngắm tuyết, sẵn tiện tiêu ít tiền cho người dân địa phương, mua ít áo ấm tặng các em nhỏ ở đó, hướng dẫn bà con dùng lưới che để trồng rau màu, hô hào chính quyền đầu tư giúp họ có cái nhà kiên cố, ấm cúng, ngay cả một cái post một hình ảnh em bé Sapa rét run trong cái lạnh lên facebook cũng khiến cộng đồng đang ấm áp dưới xuôi sẽ nghĩ lại mình, hạnh phúc hơn với cái tổ ấm bé nhỏ của mình. Cái thiện có thể sẽ thua cái ác trong một thời điểm nào đó, nhưng chung cuộc sẽ chiến thắng. Công lý sẽ chiến thắng bất công, con người rồi sẽ sau một thời gian tham sân si giành giật sống còn với những quyền lợi vật chất, sẽ thấy cái mình đạt được là vô nghĩa vì giàu lắm cũng ăn 3 bữa, sẽ trở về đúng bản ngã của “nhân chi sơ tính bản thiện”, giúp đỡ yêu thương thiên nhiên và đồng loại.

Hãy nhìn vào mặt tích cực của bất cứ sự cố nào. Cứ sau một sự cố, con người lại tìm ra nguyên nhân và khắc phục nó. Sau một đợt lũ lụt, đó là phù sa sẽ màu mỡ hơn cho cánh đồng, sâu bọ sẽ bị quét sạch ra biển, những dư lượng hóa chất độc hại trong đất đai sẽ bị trung hòa và rửa sạch, nhân dân nơi ấy sẽ xây nhà cao hơn. Chính quyền địa phương sẽ hạn chế không xây thủy điện nữa, không chặn dòng chảy của con sông nữa. Một ca sĩ sau khi lộ hàng để nổi tiếng, cũng sẽ chú tâm vào giọng hát của mình hơn, thay vì lộ hàng tiếp (vì thấy cái đó rồi, khán giả tò mò không có nhu cầu thấy nữa) và chúng ta sẽ có một giọng ca đẹp thật sự. Lỗi lầm của người khác, thay vì giữ trong lòng và lúc nào cũng tức giận, thôi bỏ qua, mình sẽ thấy thoải mái hơn rất nhiều. Nói một cách khác, nếu bạn được sống 100 năm, xem như là một bộ phim có 100 tập, thì hãy tạo ra ít nhất 2/3 tập có tiếng cười thay vì tập nào cũng rơi vào bi kịch chán chường, đau khổ, chia ly, mất mát.

Và đôi lời nhắn gửi cho các bạn làm báo, thay vì dừng lại ở thể loại văn miêu tả sự kiện hiện tượng, kèm theo các phê bình gay gắt, nên chỉ rõ giải pháp hay yêu cầu cơ quan chức năng giải quyết, phản hồi lại. Có như vậy, thông tin do báo chí mang lại mới thật sự thiết thực để xây dựng một môi trường sống chất lượng. Trong từ Hán Việt, nguy cơ bao gồm nguy và cơ. Và đối với người có tư duy tích cực, nguy (problem) họ sẽ biến thành cơ (opportunity).

Những ngày cuối năm, coi như chuẩn bị hết một tập phim trong bộ phim dài 100 tập ấy, bạn vui hay buồn? Và năm sau, hài hay buồn, hoàn toàn quyết định bởi bạn.

Với người luôn tích cực và lạc quan, sẽ có gương mặt sáng bừng, nụ cười thường trực trên môi, sống và cháy hết mình, học tập và làm việc hết mình, vui chơi hết mình, dù ngày mai trời có sập…

Trong giông bão của cuồn cuộn các thông tin tiêu cực, page Tony Buổi Sáng như một cánh chim, tuy nhỏ bé nhưng hết sức tự tin mang lại sự lạc quan vui vẻ cho mọi người. Hãy ủng hộ anh Tổng biên tập, nếu không thì “nước mắt lăn dài trên gương mặt thanh tú”. Hãy bấm like và comment thể hiện sự ủng hộ cho anh ấy, kẻo bị “nhức đầu rùi thay đồ đi Mỹ”, lấy ai viết truyện cho đọc cho khóc cho cười?

Ngày 31/12/2013

Nhân lực hãng ta – chuyện bây giờ mới kể

Chương trình đào tạo doanh nhân của đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) có chương trình lấy các bài hạc lịch sử ra mà ứng dụng trong thực tế. Sau đây là một bài ví dụ của chương trình đào tạo CEO của Đại học Thanh Hoa. Cách đây 10 năm, Tony phải uốn 3 tấc lưỡi mới xin được từ một cô hạc viên này người Vũ Hán. Cô này sau khi ăn hết dĩa sủi cảo của Tony ở lộ Vương Phủ Tỉnh, xiêu lòng trước sự thanh tú của trai nhiệt đới mà bèn bứt lông (ngỗng) cho Tony. Tony vội đem về Due Nản, triển khai mở rộng. Áp dụng cho mình, bữa này bèn share cho các con dượng hạc, hy vọng năm 2014 các con ngon lành cành đào hết nhóe.

Chuyện rằng, sau khi “tam cố thảo lư” tức 3 lần đến lều cỏ, ông chủ tịch hội đồng quản trị Lưu Bị mời bằng được Gia Cát Lượng về làm tổng giám đốc, tức làm CEO. Việc đầu tiên anh Gia làm là bàn với anh Bị và hai phó chủ tịch hội đồng quản trị (anh Phi, anh Vũ) tuyển chọn nhân sự, tức đội ngũ các giám đốc, trưởng phòng… Chúng ta hãy theo dõi cách tổng giám đốc Gia tuyển nhân sự:

- Thứ nhất: Hỏi các vấn đề đúng sai phải trái để xem trí tuệ của họ. Người có trí thì là người sẽ nhận ra vấn đề đúng sai. Kém trí thì hồ đồ, không biết cái gì đúng, cái gì sai, u u mê mê. “Nhân bất học bất tri lý” là vậy. Học ở đây không phải là trường lớp mà là sự học hỏi, mày mò, nghe và học từ người khác, từ sách vở, rút ra quy luật như thế này là đúng, như thế kia là sai. Lần sau gặp cái tương tự, phân biệt đúng sai nhanh chóng, nhận ra vấn đề mà giải quyết thấu đáo. Bây giờ gọi là bài test IQ và kiến thức phổ thông.

- Thứ hai: Đặt một vấn đề cần biện luận tới nơi tới chốn, rồi từ đó xem diễn biến tư tưởng của họ. Lúc thì họ nói theo bên A, lúc nói theo bên B… thì hạng người ba phải, nhảm nhí, cần tránh xa. Còn người ban đầu nói sai, sau đó nhờ phân tích thấy đúng mà không công nhận, khăng khăng ôm cái sai, cái cũ kỹ là loại người bảo thủ, có thể thăng tiến, tin dùng nhưng tốt nhất không nên cho làm lãnh đạo. Có người nói sai, sau đó nhờ phân tích mà thấy đúng, công nhận vui vẻ, đấy là hạng người cần tin dùng. Nhận vô, cho làm hạt giống sau này thăng tiến.

- Thứ ba: Bàn bạc về mưu kế với họ để xem kiến thức của họ ra sao. Phường vô học, ít đọc sách... thì đầu óc nông cạn, hời hợt. Sẽ chẳng biết góp ý gì về mưu kế, chiến lược, kế sách, phương cách, chiến thuật, giải pháp... Không nên bàn chuyện cơ mật với nhóm người này. Hỏi 2-3 câu mà ăn nói ngây ngô, thì thôi, xie xie nị, cám ơn nị đã ghé thăm.

- Thứ tư: Báo cáo cho họ biết trước những khó khăn nguy hiểm để xem lòng dũng cảm của họ tới đâu. Thấy khó thì nản, bỏ cuộc, hoặc nói khó không làm được, hoặc đang làm nửa chừng thì bỏ, mở miệng nói toàn khó khăn trở ngại, chưa ra trận đã mang tâm lý chủ bại…là hạng người vô dũng. Hạng người này sẽ bỏ chúng ta khi hoạn nạn, khó khăn, vì họ hèn nhát. Hèn nhát thường dẫn đến suy nghĩ tiểu nhân và hành động khôn vặt. Nên tránh xa. Đuổi được thì đuổi sớm kẻo bị nó phá hoại.

- Thứ năm: Cho họ uống rượu say để biết tính tình chân thật của họ. Có hai thứ không giấu được là Say và Đang yêu. Nên quan sát sẽ thấy lúc say, họ sẽ bộc lộ bản chất thật sự của họ, vì lúc tỉnh, họ có thể là kịch sĩ quá khéo. Các doanh nghiệp ở Nhật hay Hàn Quốc đều nhận nhân viên sau khi qua một đợt sát hạch trên bàn nhậu trong hai tháng thử việc. Vì sự trung thực rất quan trọng. Bản chất lúc say cũng như lúc tỉnh, đó là người tin dùng. Còn lúc say và lúc tỉnh khác nhau, thì đó là người hai mặt, gian dối. Làm việc với họ, dễ bị tư lợi riêng và không có liêm sỉ, khi có chuyện, họ là người bỏ mình trước tiên.

- Thư sáu: Cho họ tiếp xúc với quyền lợi hay tiền bạc để biết lòng tham, sự liêm khiết của họ. Trong kinh doanh, có những khoản tiền và những quyền lợi họ tưởng là không ai biết, nên tự tung tự tác đem vào túi riêng. Nhưng thực ra, trên đời này “chỉ có không làm thì mới không ai biết”. Ngạn ngữ Trung Quốc nói như vậy, nên nếu có làm, thì ắt có người biết. Nhưng khổ nỗi, loại người ham tiền thì mới có thể làm kinh doanh, người không ham tiền thì không kinh doanh được. Nhưng ham tiền của người khác, không phải đồng tiền sạch, thì lại là không có hậu. Vì ngạn ngữ cũng có câu “của thiên thì trả cho địa”, trời đất cho mình như thế nào thì nên lấy như thế, không nên quá tham vọng mà rước họa vào thân. Với đám người này, dùng thời gian rồi bỏ. Không thì nó cũng tự bỏ theo đội ngũ địch nếu có ai đó rủ rê lương thưởng cao hơn.

- Thứ bảy: Hẹn với họ về một việc gì để xem họ có giữ đúng chứ tín hay không. Loại người hứa hẹn qua loa, rồi quên mất… thì đó là loại người không đáng tin dùng, khi làm chung với họ phải cẩn thận, đề phòng. Và loại người này cũng không thể phát triển được sự nghiệp vì không có chữ tín, không xây dựng được lòng tin từ người khác. Hoặc có thể do không biết sắp xếp công việc, lúc nào cũng lu bu, quên trước quên sau. Có thể dùng nhưng không cho làm đối ngoại, mất mặt hết.

Đó là phương pháp để khảo sát các mặt: “trí”, “biến”, “thức”, “dũng”, “tính”, “liêm”, “tín”.

Cũng hạc theo bài này mà anh Tổng cũng tìm được dưới trướng của mình hàng loạt các phó tổng giám đốc, giám đốc nhân sự, hành chính, marketing, sales, tài chính, sản xuất… tài giỏi, từng bước thu phục thiên hạ, xây dựng hệ thống đại lý trong nam ngoài bắc, uy tín hãng phân Phượng Tím vang danh bốn bể.

Hôm nay ngày 31/12, anh Tổng chính thức đi Mỹ trốn nợ…

Bạn có thể dùng phím mũi tên hoặc WASD để lùi/sang chương

Chương trước Chương tiếp