Suối Nguồn (The Fountainhead)
Phần 4 - Chương 08 A
VIII. Roark biết rằng anh không được tỏ ra sốc khi nhìn thấy Peter Keating… nhưng đã quá muộn: anh nhìn thấy nụ cười yếu ớt trên môi Keating, nụ cười trông thật khủng khiếp vì nó nhẫn nhục thừa nhận sự rệu rã. “Cậu chỉ ít hơn tôi hai tuổi phải không Howard?” là câu đầu tiên Keating hỏi khi nhìn gương mặt người đàn ông mà anh ta đã không gặp trong suốt sáu năm. “Tôi không biết, Peter, tôi nghĩ vậy. Tôi ba mươi bảy tuổi.” “Tôi ba mươi chín… vậy đó.” Anh đi tới chiếc ghế trước bàn làm việc của Roark, với tay kéo ghế. Anh bị lóa mắt bởi những tấm kính lớn tạo nên ba bức tường trong văn phòng Roark. Anh nhìn chằm chằm vào bầu trời và thành phố. Ở đây, anh mất cảm giác về độ cao, những tòa nhà dường như nằm dưới ngón chân anh, không phải là một thành phố có thực, mà là những bức vẽ thu nhỏ của các công trình nổi tiếng – gần và nhỏ bé một cách phi lý. Anh cảm thấy mình có thể cúi người xuống và nhặt bất kỳ cái nào trong số những tòa nhà ấy vào lòng bàn tay. Anh nhìn những nét đứt màu đen, đó là những chiếc xe hơi, trông chúng như đang bò; phải rất lâu những chiếc xe hơi đó mới đi hết một quãng phố dài bằng một ngón tay của anh. Anh nhìn thấy đá và vữa tường của thành phố như một vật chất đã hấp thụ ánh sáng và phản xạ lại. Những dãy nhà như những tấm ván phẳng nối tiếp nhau, mỗi mặt phẳng điểm xuyết những ô cửa số; mỗi mặt phẳng như một tấm gương phản xạ màu sắc – màu hoa hồng, màu vàng thau và màu tím thẫm… và những khoảng trời màu xanh nhạt chạy vắt ngang qua những mặt phẳng ấy; chúng tạo nên những hình dạng, góc cạnh và khoảng cách cho những khối nhà. Ánh sáng tuôn chảy thành dòng từ những tòa nhà và đổ lên bầu trời, khiến àu xanh trong của bầu trời mùa hè dường như nhạt nhòa đi và chỉ còn là một khoảng nước nhợt nhạt phía trên những ngọn lửa đang cháy sáng. Chúa ơi, Keating nghĩ, ai làm nên tất cả những thứ này?.. và rồi anh nhớ ra rằng anh đã là một trong những người ấy. Anh nhìn Roark trong giây lát – một hình dáng khẳng khiu tựa vào góc vuông giữa hai tấm kính phía sau bàn. Rồi Roark ngồi xuống đối diện anh. Keating nghĩ về những người bị mất tích trên sa mạc và những người bỏ mạng giữa biển khơi; khi đối diện với sự vĩnh cửu yên tĩnh của bầu trời, họ đều phải nói ra sự thật. Và giờ đây anh phải nói ra sự thật bởi vì anh đang đối diện với thành phố vĩ đại nhất trên trái đất. “Howard, việc cậu cho phép tôi đến đây… có phải là cái điều khủng khiếp mà người ta vẫn nói là giơ nốt má bên kia ra hay không?”[138] Anh không nghĩ tới giọng nói của mình. Anh không biết rằng giọng nói của anh lúc này có một vẻ nghiêm trang. Roark im lặng nhìn anh trong giây lát. Thay đổi này của Keating còn lớn hơn nhiều so với cái khuôn mặt phị ra kia. “Tôi không biết, Peter. Không, nếu họ muốn nói đến sự tha thứ thực sự. Nếu như tôi đã bị tổn thương, tôi sẽ không bao giờ tha thứ. Nhưng sẽ đúng, nếu họ muốn nói tới việc mà tôi đang làm. Tôi không nghĩ rằng một người có thể làm tổn thương người khác – ít nhất là không theo cách nào đáng kể cả. Không thể làm tổn thương cũng như không thể giúp đỡ anh ta. Tôi thực sự không có gì để tha thứ cho anh.” “Giá mà cậu cảm thấy bị tổn thương thì có lẽ tốt hơn. Nhu vậy sẽ đỡ tàn nhẫn hơn.” “Tôi đoán thế.” “Cậu không hề thay đổi gì cả, Howard.” “Tôi đoán là không.” “Nếu đây là sự trừng phạt tôi phải chịu… thì tôi muốn cậu biết rằng tôi đã đang chịu đựng nó và tôi hiểu. Đã có lúc tôi dường như đã nghĩ rằng tôi có thể thoát khỏi chuyện đó một cách dễ dàng.” “Anh đã thay đổi, Peter.” “Tôi biết tôi đã thay đổi.” “Tôi rất tiếc nếu đó phải là một sự trừng phạt.” “Tôi biết là cậu tiếc. Tôi tin cậu. Nhưng không sao. Đây chỉ là phần kết của nó thôi. Phần khủng khiếp nhất là phần ngay trước phần kết.” “Khi mà anh quyết định tới đây phải không?” “Đúng thế.” “Vậy thì bây giờ đừng sợ nữa. Có chuyện gì vậy?” Keating ngồi thẳng, bình tĩnh, không như khi anh ngồi đối diện với người đàn ông mặc áo choàng ba ngày trước đây. Anh gần như ung dung tự tin. Anh nói chậm rãi và không hề có chút nuối tiếc: Keating ngồi thẳng, bình tĩnh, không như khi anh ngồi đối diện với người đàn ông mặc áo choàng ba ngày trước đây. Anh gần như ung dung tự tin. Anh nói chậm rãi và không hề có chút nuối tiếc: “Howard, tôi là một kẻ ăn bám. Tôi đã là kẻ ăn bám suốt cuộc đời tôi. Cậu đã thiết kế những dự án xuất sắc nhất của tôi ở Stanton. Cậu đã thiết kế ngôi nhà đầu tiên mà tôi xây dựng. Cậu đã thiết kế tòa nhà Cosmo-Slotnik. Tôi đã sống ký sinh vào cậu và tất cả những người giống như cậu, những người đã sống từ trước khi chúng ta được sinh ra. Những người đã thiết kế Parthenon, các nhà thờ Gothic và những tòa nhà chọc trời đầu tiên. Nếu không có họ, tôi sẽ không biết làm thế nào để đặt các viên đá lên nhau. Trong suốt cuộc đời tôi, tôi đã không làm được gì hơn những thứ mà họ đã làm trước tôi. Tôi đã lấy những thứ không phải là của tôi và không làm nên bất cứ cái gì cả. Tôi không có sản phẩm nào. Đây không phải là sự đóng kịch đâu Howard, tôi biết rõ điều tôi đang nói. Và tôi tới đây để đề nghị cậu cứu tôi một lần nữa. Nếu cậu muốn đuổi tôi ra đường, hãy làm ngay lúc này.” Roark lắc đầu chậm chạp, và giơ một tay ra hiệu cho Keating tiếp tục. “Tôi đoán cậu biết là sự nghiệp kiến trúc sư của tôi đã hết. Ồ, chưa thực sự hết nhưng gần như thế. Những người khác có thể tiếp tục như thế này vài ba năm nữa, nhưng tôi thì không thể, bởi vì những gì mà tôi từng là. Hoặc là vì những gì người ta từng nghĩ về tôi. Người ta không tha thứ ột người trượt dốc. Tôi buộc phải sống cho xứng với những điều thiên hạ nghĩ về tôi. Tôi chỉ có thể làm được điều đó theo cái cách giống như tôi đã làm mọi thứ khác trong cuộc đời tôi. Tôi cần một danh tiếng mà tôi không xứng được nhận ột thành quả mà tôi không tạo ra để cứu vãn cái tên tuổi mà tôi không xứng đáng được mang… Tôi mới nhận được cơ hội cuối cùng. Tôi biết đây là cơ hội cuối cùng của tôi. Tôi biết không thể làm được việc đó. Tôi sẽ không cố gắng mang cho cậu một mớ hỗn độn và nhờ cậu chỉnh sửa nó. Tôi đang xin cậu thiết kế nó và để tôi đề tên tôi vào.” “Công trình nào?” “Khu chung cư Cortlandt.” “Dự án nhà ở à?” “Đúng thế. Cậu đã nghe đến nó rồi à?” “Tôi biết mọi thứ về nó.” “Cậu quan tâm đến các dự án về nhà cửa sao, Howard?” “Ai đưa dự án này cho anh vậy? Với điều kiện gì?” Keating giải thích một cách rành mạch, thản nhiên và thuật lại cuộc đối thoại với Toohey như thế anh đang tóm tắt lại một bản trích lục tòa án mà anh đã đọc từ lâu rồi. Anh rút các giấy tờ khỏi cặp sách, đặt lên bàn và tiếp tục nói trong khi Roark xem chúng. Ngay lập tức Roark ngắt lời anh “Chờ chút Peter. Đừng nói gì cả.” Anh chờ một lúc lâu. Anh nhìn thấy tay Roark dịch chuyển vu vơ trên những giấy tờ, nhưng anh biết rằng Roark đang không nhìn vào chúng. Roark nói: “Anh nói tiếp đi” và Keating tiếp tục một cách ngoan ngoãn, không cho phép chính bản thân thắc mắc điều gì. “Tôi đoán chẳng có lý do gì khiến cậu phải làm việc này cho tôi cả,” anh kết luận. Nếu cậu có thể giải quyết bài toán của họ, cậu có thể tự tìm họ và nhận thầu dự án này.” Roark mỉm cười. “Anh nghĩ là tôi có thể qua được Toohey à?” “Không. Không, tôi không nghĩ cậu có thể.” “Ai nói với anh là tôi quan tâm tới các dự án về nhà cửa?” “Kiến trúc sư nào mà chẳng quan tâm?” “Ồ, tôi có quan tâm. Nhưng không theo cách anh nghĩ.” Anh đứng dậy. Đấy là một cử động nhanh gọn, nôn nóng và căng thẳng. Keating tự cho phép mình lần đầu nhận xét: anh nghĩ thật kỳ lạ khi nhìn thấy sự kích động bị kiềm chế ở Roark. “Hãy để tôi suy nghĩ về việc này, Peter. Cứ để nó ở đây. Hãy đến nhà tôi vào tối ngày mai. Lúc đó, tôi sẽ nói với anh.” “Cậu không… từ chối tôi à?” “Bây giờ thì chưa.” “Bây giờ thì chưa.” “Cậu có thể… sau tất cả những chuyện đã xảy ra ư…?” “Quỷ tha ma bắt những chuyện ấy đi.” “Cậu sẽ xem xét…” “Tôi không thể nói điều gì bây giờ, Peter. Tôi phải suy nghĩ cẩn thận. Đừng tin chắc vội. Tôi có thể phải yêu cầu anh làm một việc mà anh không thể làm được.” “Bất kỳ điều gì cậu yêu cầu, Howard. Bất kỳ cái gì.” “Chúng ta sẽ nói chuyện đó vào ngày mai.” “Howard, tôi… tôi không biết phải cảm ơn cậu thế nào, thậm chí cho…” “Đừng cảm ơn tôi. Nếu tôi làm việc này, tôi sẽ có mục đích của riêng tôi. Tôi cũng mong sẽ thu được nhiều như anh. Có thể còn hơn. Chỉ cần anh nhớ rằng tôi sẽ không làm chuyện này với các điều kiện khác.”** * Keating đến nhà Roark vào tối ngày hôm sau. Anh không thể nói liệu anh đã sốt ruột chờ đợi hay không. Vết bầm tím đang lan rộng. Anh vẫn có thể làm việc, có điều anh không hề ý thức được mình đang làm việc gì. Anh đứng giữa phòng của Roark và chậm rãi nhìn quanh. Anh đã biết ơn về tất cả những gì mà Roark đã không nói với anh. Nhưng chính anh lại bộc lộ cảm xúc khi nói: “Đây là tòa nhà Enright có phải không?” “Đúng vậy.” “Cậu đã xây nó à?” Roark gật đầu và nói: “Ngồi xuống đi, Peter,” Roark hiểu quá rõ. Keating mang theo ca-táp. Anh đặt nó xuống sàn, tựa vào ghế của anh. Chiếc ca-táp phồng lên và có vẻ nặng; anh rất cẩn thận khi chạm tay vào nó. Rồi anh với tay ra và quên cả phép lịch sự; anh ôm khư khư cái ca-táp và hỏi: “Thế nào?” “Peter, anh có thể tưởng tượng, dù chỉ một phút thôi, rằng anh đang đơn độc trong thế giới này không?” “Tôi đã nghĩ đến điều đó ba ngày nay.” “Không. Đấy không phải ý tôi. Anh có thể quên đi những gì chúng ta được dạy nhai đi nhai lại, và suy nghĩ, nghĩ một cách nghiêm túc bằng chính bộ não của anh không? Có một số điều tôi muốn anh phải hiểu. Đó là điều kiện đầu tiên của tôi. Tôi sẽ nói với anh điều tôi muốn. Nếu anh nghĩ về chuyện đó như mọi người khác, anh sẽ nói điều kiện đó chẳng là gì cả. Nhưng nếu anh nói như vậy, tôi sẽ không thể làm việc này. Trừ khi anh hoàn toàn hiểu được tầm quan trọng của nó, bằng toàn bộ tâm trí của anh.” “Tôi sẽ cố gắng Howard. Tôi đã… trung thực với cậu ngày hôm qua.” “Đúng vậy. Nếu anh không trung thực thì tôi đã từ chối anh từ hôm qua rồi. Tôi nghĩ là lần này có thể anh sẽ hiểu vấn đề và làm được phần việc của anh.” “Đúng vậy. Nếu anh không trung thực thì tôi đã từ chối anh từ hôm qua rồi. Tôi nghĩ là lần này có thể anh sẽ hiểu vấn đề và làm được phần việc của anh.” “Cậu muốn làm vụ này à?” “Có thể. Nếu đề nghị của anh đủ hấp dẫn.” “Howard… bất kỳ thứ gì cậu yêu cầu. Bất kỳ cái gì. Tôi sẽ bán linh hồn tôi…” “Đó chính là thứ mà tôi muốn anh hiểu. Bán linh hồn là việc dễ dàng nhất trên thế giới này. Đó là việc mà tất cả mọi người đều làm hàng ngày hàng giờ với cuộc đời họ. Nếu tôi bảo anh hãy giữ gìn linh hồn anh, anh có hiểu tại sao việc ấy còn khó hơn nhiều không?” “Có…có, tôi nghĩ là tôi hiểu.” “Được rồi, tiếp tục đi. Tôi muốn anh cho tôi một lý do tại sao tôi nên mong muốn thiết kế dự án Cortlandt. Tôi muốn anh đưa ra một đề nghị.” “Cậu có thể lấy tất cả tiền mà họ trả tôi. Tôi không cần nó. Cậu có thể có gấp đôi số đó. Tôi sẽ nhân đôi mức phí của họ.” “Anh biết nhiều hơn thế mà Peter. Đó là thứ anh định lấy ra để dụ tôi à?” “Cậu sẽ cứu vớt cuộc đời tôi.” “Anh có thể nghĩ ra lý do tại sao tôi muốn cứu cuộc đời anh không?” “Không.” “Tiếp đi?” “Đó là một dự án phúc lợi vĩ đại, Howard. Một dự án nhân đạo. Hãy nghĩ về những người nghèo đang sống trong các khu nhà ổ chuột. Nếu cậu có thể đưa cho họ tiện nghi tươm tất trong khả năng của họ, cậu sẽ thấy thỏa mãn vì đã làm một việc cao cả.” “Peter, hôm qua anh thành thật hơn thế này.” Mắt anh cụp xuống, giọng anh trầm. Keating nói: “Vì cậu sẽ muốn thiết kế nó.” “Đúng vậy. Peter. Bây giờ thì anh bắt đầu nói bằng ngôn ngữ của tôi rồi đấy.” “Cậu muốn gì?” “Bây giờ nghe tôi này. Tôi đã nghiên cứu vấn đề nhà ở cho người có thu nhập thấp nhiều năm nay. Tôi không bao giờ nghĩ về những người nghèo trong khu ổ chuột. Tôi nghĩ về những tiềm năng trong thế giới hiện đại của chúng ta. Những vật liệu mới, những phương tiện mới, những cơ hội có thể nắm giữ lấy và sử dụng. Xung quanh chúng ta bây giờ có quá nhiều sản phẩm của trí tuệ con người. Có nhiều những tiềm năng vĩ đại để khai thác, để xây dựng rẻ tiền, đơn giản thông minh. Tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu. Tôi không có nhiều việc để làm từ khi công trình Stoddard. Tôi đã không trông đợi kết quả. Tôi nghiên cứu nó chỉ vì tôi không thể nhìn thấy một vật liệu nào đó mà không nghĩ rằng: có thể làm gì với vật liệu này? Và chỉ cần nghĩ như thế, lập tức tôi phải bắt tay vào thực hiện nó. Để tìm thấy câu trả lời, để đánh bại nó. Tôi đã nghiên cứu nhiều năm. Tôi yêu công việc này. Tôi làm việc bởi vì đó là bài toán mà tôi muốn giải quyết. Anh muốn biết làm thế nào để xây dựng một căn nhà cho thuê với giá mười lăm đô là một tháng phải không? Tôi sẽ chỉ cho anh làm sao để xây dựng nó với giá mười đô.” Keating bất giác bước về phía trước. “Nhưng trước tiên, tôi muốn anh suy nghĩ và nói cho tôi nghe xem điều gì đã làm tôi tốn bao nhiêu năm tháng cho công việc này? Tiền ư? Danh vọng ư? Từ thiện ư? Lòng vị tha ư?”
Bạn có thể dùng phím mũi tên
hoặc WASD để
lùi/sang chương
